KDV, ticaret yapanında, bir ürün satın alanında sürekli karşılaştığı bir kavramdır. Öyle ki artık aldığımız her üründen Katma Değer Vergisi (KDV) alınmaktadır. KDV ile ticaret ile uğraşanlar daha sık karşılaşmakta. Çünkü satmış oldukları her ününün KDV’sini hesaplayıp ürün fiyatına dahil etmeleri gerekiyor.
Ticaretle uğraşan çoğu kişi için KDV hesaplama işlemi karışık gelmektedir. KDV hesaplaması yapacak kişilerin çoğunlukla “fatura kesmem gerekiyor ama KDV nasıl hesaplanır bilmiyorum” şeklinde söylemleri olmakta. Bu makalemizde KDV nedir, KDV nasıl hesaplanır, KDV oranları ne kadardır gibi soruların cevabını vermeye çalışacağız.
KDV nedir?
KDV, Katma Değer Vergisinin kısaltması olup harcamalar üzerinden ödenen bir tüketim vergisi türüdür. KDV esasında bir ürünü üretenin, bir ürün veya hizmeti satanın ödediği ancak ödenecek miktarın son kullanıcıdan tahsil edildiği harcama vergisidir. Yani KDV’yi bir ürünü tüketen, kullanan veya hizmeti alan kişi öder.
KDV yani Katma Değer Vergisi 25 Ekim1984 tarih ve 3065 sayılı “Katma Değer Vergisi Kanunu” ile kabul edilmiş olup 1 Ocak 1985 yılında ise yürürlüğe girmiştir. KDV bir çok ülkede alınan bir vergi türü olup oranları ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir.
KDV oranları nelerdir?
Ülkemizde her sektör ayrı ayrı oranda KDV ödemektedir. Hangi sektörün hangi oranda KDV ödeyeceği kanunla belirlenmiştir. İşletmeler hangi kategoride yer alıyorlarsa o kategorinin oranı kadar KDV öder. KDV oranları %8 ve %18 olarak hesaplanmaktadır.
KDV oranı %8 olarak uygulanan mal ve hizmetler
Aşağıdaki ürün veya hizmetlerde KDV oranı %8 olarak uygulanır. Bunlar;
- Sinema, tiyatro, opera, operet, bale, müze giriş ücretleri
- Gazino, açık hava gazinosu, bar, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, birahane, kokteyl salonu ve benzeri yerler hariç olmak üzere kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler, lokanta, içkili lokanta, kebapçı ve benzeri yerlerde (birinci sınıf lokanta ruhsatı ya da işletme belgesine sahip olan yerler ile üç yıldız ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesislerde bulunan lokantalar hariç) verilen hizmetler
- Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmeti
KDV oranı %18 olarak uygulanan mal ve hizmetler
Aşağıdaki ürün veya hizmetlerde KDV oranı %18 olarak uygulanır. Bunlar;
- İş yeri kiralama hizmeti
- Kongre, konferans, seminer, konser, fuar ve lunapark giriş ücretleri
- Düğün, nikah, balo ve kokteyl salonlarında verilen organizasyon hizmetleri
- Berberlik ve kuaförlük hizmetleri ile güzellik salonunda verilen hizmetler
- Terzilik, giyim eşyası ve ev tekstil ürünlerinin onarım ve tamiratı
- Ayakkabı ve deri eşyaların onarımı ile ayakkabı boyama hizmetleri
- Kuru temizleme, çamaşırhane, giyim eşyası ve diğer tekstil ürünlerini ütüleme hizmetleri
- Halı ve kilim yıkama hizmetleri
- Bisiklet, motosiklet ve motorlu bisikletlerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
- Evde kullanılan elektrikli cihazların (buzdolabı, fırın, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın, klima vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
- Tüketici elektroniği ürünlerinin (TV, Radyo, CD/DVD oynatıcıları, ev tipi video kameralar vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
- Evde kullanılan ısıtma ürünlerinin (termosifon, şofben, banyo kazanı, kombi vb.) (merkezi ısıtma kazanları hariç) bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
- Ev ve bahçe gereçlerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
- Mobilyaların ve ev döşemelerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
- Bilgisayarların, iletişim araç ve gereçlerinin, saatlerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
- Müzik aletlerinin bakım ve onarımı
- Çilingirlik ve anahtar çoğaltma hizmetleri ile hamallık hizmetleri
- Motorlu kara taşıtlarının yağlanması, yıkanması, cilalanması hizmetleri ile bunlara ait koltuk ve döşemelerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
- Hane sakinlerine verilen konut bakım onarım, boya ve temizlik hizmetleri (malzemeler hariç)
- %8 KDV uygulanan uygulamalar listesindeki * simgesi ile işaretlenmiş sıra dışındaki yeme-içme hizmetleri (alkollü içeceklere isabet eden kısmı hariç)
- Yolcu taşımacılığı hizmetleri
KDV’yi kimler öder?
Katma Değer Vergisini bir ürün veya hizmet için ücret ödeyen kişi öder. Mal veya hizmet alımlarında aynı oranda vergi alınmaz. Mal ve hizmet alımlarında ayrı ayrı oranda KDV alınır. Aşağıdaki ürün veya hizmeti alan tüketiciden KDV alınır. Bunlar;
- Ticari, sanayi, zirai ve serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetler,
- Taşınır ve taşınmaz mallar ile hak kiralamaları,
- Her türlü malın ya da hizmetin ithalatı,
- Her türlü iletişim hizmeti,
- Her türlü şans oyunları,
- Boru hattı ile petrol ve gaz taşımacılığı,
- Profesyonel sanatçıların yer almış olduğu konser ve göster,
- Profesyonel sporcuların yer aldığı maç ve yarışmalar,
- Gümrük depolarında yapılan satışlar,
- Müzayede suretiyle yapılan satışlar,
KDV hesaplaması nasıl yapılır?
KDV hesaplaması sanılanın aksine çok kolaydır. KDV hesaplamasını aşağıdaki yöntemle kolayca yapabilirsiniz.
- KDV oranının yüzdesini alın.
- Aldığınız yüzdeyi ürün veya hizmetin tutarıyla çarpın.
- Çıkan sonucu malın veya hizmetin tutarıyla toplayın. Bu şekilde KDV dahil tutarı hesaplamış olacaksınız.
Örneğin, 1000 liralık bir ürün alacaksınız. Bu ürün için %18 KDV oranı uygulanıyor olsun.
18 / 1000 = 0,180 (KDV oranının yüzdesi)
1000 x 0,180 = 180 (KDV tutarı)
1000 + 18 = 1180 (KDV dahil tutar)
KDV ne zaman ödenir?
Katma Değer Vergisi ödemek için KDV Beyannamesinin doldurulmuş olması gerekir. KDV Beyannamesi vergi levhasına sahip işletmeler tarafından doldurulur. İşletmeler aylık olarak doldurmaları gereken KDV Beyannamesini ilgili ayın 26.gününün akşamına kadar bağlı oldukları vergi dairesine teslim etmeleri gerekir. İşletmeler aynı süre içerisinde vergi ödemelerini de yapmış olmaları gerekir.
KDV nasıl ödenir?
İşletmeler tarafından ödenmesi gereken KDV borcu bağlı olunan vergi dairesine, Ziraat Bankası, Vakıfbank, Halk Bankası gibi kamu bankalarının veznelerinden, kamu bankalarının internet bankacılığı uygulamalarından veya Gelir İdaresi Başkanlığının İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden ödenebilir.
İşletmelerin ödemeleri gereken vergi miktarı tahakkuk fişi ile birlikte gönderilir. Ödenmesi gereken vergi miktarı ve son ödeme tarihi bu fişte yazılıdır. İşletmeler ödemeleri gereken vergi borcunu bağlı oldukları vergi dairesine, kamu bankalarına giderek veya internet bankacılığı ile kolayca ödeyebilir.
Eğer vergi borcunuzu vergi dairesine veya kamu bankalarına giderek yapacaksınız yanınızda tahakkuk fişinin olması gerekir.
KDV muafiyeti nedir?
KDV Muafiyeti, ödenmesi gereken Katma Değer Vergisinden (KDV) muaf olma durumudur. Yani KDV’nin ödenmemesidir. KDV İstisnası 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11-17. Maddelerinde açık açık belirtilmiştir.
Kanunda belirtilen KDV muafiyeti şunlardır;
- İhracatta uygulanan istisna,
- Araçlar, petrol aramaları ve teşvik belgeli yatırımlarda uygulanan istisna,
- Taşımacılıkta uygulanan istisna,
- Diplomatik istisnalar,
- İthalatta uygulanan istisnalar,
- Sosyal ve askeri amaçlı istisnalar
- Diğer istisnalar
