Gider pusulası; vergi için mükellef olmayan insanlardan, hizmetlerin ve malların değerlendirilmesi belgelendirilmesi konusunda ihtiyaç duyulan bir belgedir. Aynı zamanda gider pusulası, satışı yapılmış olan malların iade durumlarında da önemli bir yere sahiptir.
Vergi sistemlerinde birtakım ihtiyaçların karşılanması konusunda son derece önemlidir. Hem işlevleri hem de özellikleri bakımından bazı farklılıklar taşır. Peki gider pusulası nedir? Hangi durumlarda gider pusulası kesilir? İşte detaylar!
Gider pusulası nedir?
Gider pusulası; vergi mükellefi olmayan kişilerden alınan belgeye denir. Bu belge; hizmet ya da mal alımı noktasında yapılmış olan harcamaları gösterir. Ayrıca resmi bir belge olarak kabul edilir. Fatura yerine de geçer.
Fatura kesmenin mümkün olmadığı birtakım işlemlerde tercih edilir. Gider pusulası, çoğu zaman esnaf tarafından düzenlenir.
Gider pusulası hangi durumlarda düzenlenir?
Gider pusulası, Vergi Usul Kanunu kapsamınca fatura hükmündedir. Gider faturası düzenlenen durumlar kısaca şu şekildedir;
- Vergi mükellefi sayılmayan ya da vergiden muaf tutulmuş kişilerden hizmet ve mal alınması durumunda,
- Basit usul sisteminde vergi mükelleflerinin duran varlık alması durumunda,
- Tüketicilerin aldıkları bir malı iade etmeleri gereken durumlarda,
- Süreklilik göstermeyen nitelikte işlerle kazanç sağlayan insanlara ödenmiş hizmet bedelleri durumunda.
Gider pusulası nasıl düzenlenir?
Gider pusulası düzenlemek için yapılacak işlemler şöyledir;
- Gider pusulası üzerinde, alınmış hizmet için tüm ana bilgilerin belge üstünde yer alması şarttır.
- Pusulanın üzerinde; işin cinsi, tutarı, adeti, toplamı, fiyatı ve vergi oranı gibi bilgilerin de olması gerekir. Aynı zamanda kişilerin isim, soyisim, ikamet ve vergi numarası gibi bilgiler de yer almalıdır.
- Gider pusulası, en az iki tane nüsha olacak şekilde düzenlenmelidir. İlk nüsha, işi yapana verilir. İkinci nüsha ise, belgeyi düzenleyen kişide kalır.
- Gider pusulasının matbaalarda bastırılmış ya da noterden tasdiklenmiş olması gerekir. Uygun koşullarda düzenlenmemesi durumunda yaptırımlar uygulanabilir.
Gider pusulası stopaj oranları
Stopaj; alınmış mallar ya da hizmetler için ödeme sırasında uygulanan vergi oranı şeklinde ifade edilir. Alacaklının adına vergi kesintileri yapılıp vergi dairelerine yatırılması olarak da tanımlanır. Kanunlar kapsamında belirlenmiş olan stopaj oranları şu şekildedir;
- Mal alımlarında; %5
- Hurda mal alımlarında; %2
- Serbest meslek ödemelerinde; %20
- Hizmet alımlarında; %10
Gider pusulasında hangi bilgiler olmalı?
Gider pusulası bilgileri şu şekilde olmalıdır;
- Maliye Bakanlığına ait logo
- Şehir kodu
- Pusula düzenlemesi yapan kişinin adı ya da ünvanı
- Vergi numarası
- Verg dairesi
- KDV tutarı
- KDV oranı
- Pusulanın sıra ve seri numarası
- Pusulanın düzenlenme tarihi
- Gelir vergisi stopajı
- Gelir vergisi oranı
- Alınan malın ya da hizmetin tanımlaması
- Alınan malın ya da hizmetin adeti
- Alınan malın ya da hizmetin miktarı
- Alınan malın ya da hizmetin tutarı
- Alınan malın ya da hizmetin fiyatı
- Toplam kesinti tutarı fiyatı
- Ödenecek net tutar
- Ödeme yapılacak kişinin ismi ve soyismi
- Ödeme yapılacak kişinin adresi ve imzası
E-Gider pusulası nedir?
E-gider pusulası; gider pusulası ile aynıdır. Sadece bu belgenin dijital ortamda hazırlanmış şeklidir. Hukuki açıdan da birbiriyle benzer özelliklere sahiptir. E-gider pusulası hazırlandıktan sonra bir adet çıktısının alınması gerekir. Daha sonra da tarafların e-imza ile değil ıslak imza ile imzalamaları gerekir.
Bu belge, taraflara elden ya da dijital ortamdan iletilebilir. E-gider pusulasının belirtilen formatta hazırlaması zorunludur. Bu format ise standart şekildedir. Raporlama süresi ise ilgili bakanlık tarafından resmi sitede belirlenmiştir.
